-
1 racj|a1
f (G pl racji) 1. sgt (słuszność) rightness- mieć rację to be right- nie mieć racji to be wrong- przyznać komuś rację to agree with sb- jest w tym trochę racji there’s a point there- w tym, co mówisz, jest trochę racji there’s some reason in what you say- przedstawić/wyłożyć swoje racje to present/put forward one’s arguments- przekonywać kogoś do swoich racji to try to bring sb round- mieć wszelkie racje po swojej stronie to have all the arguments in one’s favour- nie bez racji mówi się, że… it’s not without reason that they say that…- z jakiej racji wtrącasz się do moich spraw? what right do you have to meddle in my affairs?- z racji czegoś by virtue of sth, because of sth- z racji (jej/jego) wieku by virtue of his/her age- nie przyszedł z racji choroby he didn’t come on account of ill health- z racji podeszłego wieku należy mu się szacunek he deserves respect on account of his advanced years4. Log. reason- □ racja bytu raison d’être- racja stanu Polit. raison d’état, reason of state■ racja! a. co racja, to racja! yes, (yes) indeed!- bez dania racji without any particular reason- obraził się bez dania racji he took offence for no apparent reason- odrzucił pomysł bez dania (jakichkolwiek) racji he rejected the idea out of hand- święta racja amen to that!- mieć świętą rację to be absolutely rightThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > racj|a1
-
2 racja
-i; -e; gen pl -i; f- racje* * *f.1. (= słuszność) right, correctness; (święta) racja! absolutely right!; mieć rację be right, be right on, be in the right; przyznać komuś rację cede a point to sb, accept sb's argument; udowodnić, że ktoś nie miał racji prove sb wrong.2. (= argument) reason, argument; trzymać się swoich racji stick to one's guns.3. lit. (= powód) reason; to nie ma racji bytu there's no reason for its existence; racja stanu raison d'état; racja bytu raison d'être; bez dania racji without giving any reasons; nie bez racji not without reason; z jakiej racji? by what right?; z racji czegoś on account of sth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > racja
-
3 racja
racja1 f (-i; -e) Richtigkeit f;racje f/pl Gründe m/pl, Argumente n/pl;mieć rację Recht haben;racja bytu Daseinsberechtigung f;racja stanu POL Staatsraison f;nie bez racji nicht ohne Grund;z jakiej racji mit welchem Grund, warum;racja! stimmt!, richtig!racja2 f (-i; -e) Ration f;dzienna racja Tagesration f -
4 sam1
Ⅰ adj. 1. (bez pomocy) (by) oneself- sam to zrobiłeś? did you do it (by) yourself?- drzwi same się zamknęły the door closed on its own- samo się zagoi it’ll heal by itself- samo się nie zrobi it won’t get done by itself- musicie sami zdecydować you have to a. must decide for yourselves- „jak samemu zbudować dom?” ‘how to build one’s own house?’- sam z siebie of one’s own accord, without being asked- (ona) sama z siebie nigdy nie zabiera głosu she never speaks up of her own accord a. without being asked- nic nie dzieje się samo z siebie nothing happens by itself a. without a reason- wszystko zawdzięczam samemu sobie I owe everything to my own efforts- włosy jej się same kręcą her hair curls naturally2. (samotny) alone, by oneself- był sam w domu he was alone a. on his own at home- nie wolno jej samej wychodzić na ulicę she is not allowed to go out by herself a. on her own- trudno jest żyć człowiekowi samemu it’s difficult a. hard living on your own a. living alone- sam jeden all alone, all by oneself- po śmierci rodziców została sama jedna when her parents died she was left on her own a. all alone- słowo „bohater” pisze się przez sam h, nie przez ch the word ‘bohater’ is spelt with an h, not ch- mieli same córki they had only daughters- same nieszczęścia nas spotykają we’ve had a. met with nothing but trouble- same zdolności nie wystarczą talent alone is not enough- mówić prawdę, samą prawdę i tylko prawdę to tell the truth, the whole truth, and nothing but the truth- w samym środku in the very centre, right in the middle- na samym początku/końcu at the very beginning/end- na samej górze/na samym dole at the very top/bottom, right at the top/bottom- dom nad samym morzem a house right on the sea- gałęzie zwisające do samej ziemi branches hanging right down to the ground- w samo południe at midday, at high noon- do samego rana right through to the morning5. (jako podkreślenie) oneself- sam sobie przeczysz you’re contradicting yourself- sama tak powiedziała she said so herself- sami sobie są winni they’ve only got themselves to blame- mnie samego to zaskoczyło I was surprised myself- samo miasto niczym szczególnym się nie wyróżnia the town itself is nothing special- sam widzisz you can see for yourself- sama widzisz, że to nie takie proste see, it’s not that easy- sam zobacz see a. look for yourself- sam powiedz you tell me- sami powiedzcie, czy nie mam racji you tell me if a. that I’m wrong6. (wskazuje na najwyższe miejsce w hierarchii) oneself- widziałem samego prezydenta I saw the president himself7. (wskazuje na przyczynę) mere, very- na samą myśl o tym chce mi się płakać the mere a. very thought of it makes me want to cry- od samego zapachu robiło mu się niedobrze the very smell (of it) made him sickⅡ pron. taki sam the same- mamy takie same pióra we’ve got the same a. identical pens- (on) ma taki sam kolor włosów jak jego brat his hair is the same colour as his brother’s- twój kapelusz jest prawie taki sam jak mój your hat is practically the same as mine- wszyscy mężczyźni są tacy sami all men are the same a. alike- ten sam the same- byli w tym samym wieku they were the same age- ta sama kobieta, którą widziałem wczoraj the same woman (as a. that) I met yesterday- Paryż jest wciąż ten sam Paris is just a. still the same- to samo the same- to samo dotyczy ciebie the same applies to you- poproszę jeszcze raz to samo! (the) same again please!- zrób to samo co wujek do the same as uncle (did)- jeden i ten sam one and the same- to jedna i ta sama osoba they are one and the same person- jedno i to samo one and the same thing- odwaga i brawura to nie jedno i to samo bravery and foolhardiness are not the same thing- tak samo [traktować, uważać] the same- tak samo będzie i tym razem it’ll be the same this time- tak samo jak dwa lata temu just the same as two years ago- są tak samo winni they are equally guilty- zniknął tak samo nagle, jak się pojawił he vanished just as unexpectedly as he had appeared- „muszę już iść” – „ja tak samo” ‘I’ve got to go’ – ‘me too’- tyle samo (z policzalnymi) the same number, just as many; (z niepoliczalnymi) the same amount, just as much- tyle samo pracowników, co rok temu the same number of a. just as many workers as last year- tyle samo prawdy, ile kłamstwa the same amount of truth as lies- mają tyle samo lat they’re (of) the same age■ maleńkie sam na sam z kimś a little tête-à-tête with sb- porozmawiać z kimś sam na sam to talk to sb one-on-one- marzył, żeby zostać z nią sam na sam he dreamt of being alone with her- sam nie zje i drugiemu nie da przysł. (she’s/he’s) a dog in the manger- klimat, który sam przez się jest czynnikiem leczniczym the climate, which is itself a healing factor- takie nastawienie jest samo przez się zrozumiałe taken by itself such an attitude is understandable- to się rozumie samo przez się! it goes without saying!- rozumie się samo przez się, że… that goes without saying that…- samw sobie in itself- dla niego praca jest celem samym w sobie work for him is an end in itself- ten dokument sam w sobie nie stanowi dowodu in and of itself the document does not constitute evidence książk.- tym samym in the process- uzyskał obywatelstwo polskie, a tym samym prawo ubiegania się o to stanowisko he acquired Polish citizenship, thus a. thereby gaining the right to apply for the postThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sam1
-
5 i
(cyfra rzymska) I- I wiek 1st century* * *ntI jak Irena — ≈I for Isaac, ≈I for item (US)
* * *I.in.indecl.1. ( litera) I, i; I jak Irena I is for India; I as in India; postawić kropkę nad i (= zakończyć wyjaśnienia) spell everything out; (= dokończyć starannie) dot the i's and cross the t's.2. ( głoska) i.II.i1conj.i particle.1. and; mój ojciec i moja matka my father and mother; mąż i żona husband and wife; nóż i widelec knife and fork; widelec i łyżka a fork and a spoon; usiądź i słuchaj sit down and listen.2. (= plus) and, plus; dwa i dwa to razem cztery two and two make four; two plus two is four.3. i..., i... both... and...; lubię i psy, i koty I like both cats and dogs.4. jak i... as well as...; (zarówno)..., jak i... both... and...; to dotyczy zarówno ciebie, jak i mnie it concerns both you and me; it concerns you as well as me.5. (= również, nawet) i ja tak potrafię I can do it too; i specjalista może nie mieć racji even an expert can be wrong.6. emf. (łączy wyrazy l. zwroty powtórzone) jeden i ten sam one and the same; nic i nic nothing whatsoever; mówił i mówił he talked and talked; he went on talking; są ludzie i ludziska there are people and people.7. ( wynik czynności) przekręciłem kluczyk i silnik ruszył I turned the key and the engine started; jeszcze raz mi przerwiesz i koniec interrupt me once again and it's over.8. (łączy zaimki wskazujące, powtórzone dla wyrażenia nieokreśloności) taki i taki such and such; w tym i tym miejscu at such and such a place.9. pot. idź i przynieś mi kawy go and fetch me some coffee; on znowu weźmie i zrobi coś głupiego he'll go and do something stupid again; weź i dokończ to go and finish it.10. ( rozpoczyna zwroty wtrącone) mówią, i nie bez powodu, że on wygra ten wyścig they say, and with good reason, that he'll win the race; on gra w szachy, i to dobrze he plays chess, and he plays well; wyleciał z pracy, i słusznie he was fired, and rightly so.11. ( w utartych zwrotach) (no) i już and that's all; nie pójdziesz i już! you are not to go, and I mean it!; i co teraz? so?; well?; no i co z tego? so what?; i jesteśmy kwita and we're quits; i tak nie zrozumiesz you won't understand anyway.III.i2int.( wyraża lekceważenie) i! też coś! who cares?; fiddle-de-dee!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > i
-
6 sam
I pronsam to zrobiłem — I did it myselfprzyszła sama — she came alone lub on her own
byłam tam sama jedna — I was there all alone lub all by myself
być sam na sam (z +instr) — to be alone (with) (uściśla czas, miejsce, termin)
same drobne (pieniądze) — only small change (o wystarczającej przyczynie/racji)
na samą myśl o czymś — at the very lub mere thought of sth ( podkreślenie ważności)
w rzeczy samej — indeed (w połączeniach z "sobie", "siebie", "się")
sam z siebie — of my/his {itp.} own accord
przechodzić (przejść perf) samego siebie — to excel o.s.
zostawiać (zostawić perf) kogoś samemu sobie — to leave sb to himself/herself (w połączeniach z "ten", "taki")
II - mu; -my; loc sg - mie; mtym samym — thereby, thus
* * *a.1. (= opuszczony) alone; sam jeden all alone; całkiem sam all alone, all by o.s.; robić coś samemu do sth o.s., do sth on one's own; iść samemu go alone; ( na imprezę) stag it, come l. go stag; zostać z kimś sam na sam get sb to o.s.; samemu podjąć decyzję decide for o.s.; chcę zostać sama I want to be alone; byłem sam w domu I was alone at home; zostaliśmy sami we were left alone.2. (= akurat) just; w sam raz just fine l. right; to mi wystarczy w sam raz it'll be just fine; w samą porę just in time, (just) about time; ( jako komentarz) just in time!, perfect timing!; (zwł. sarkastyczny) about time!3. ( przestrzeń) right, very; sam środek the dead center; w samym środku right in the middle; u samej góry at the very top; do samego dna to the very bottom; nad samym brzegiem rzeki at the very bank of the river; stanął pod samymi drzwiami he stood right at the doorsteps.5. (= wyłącznie) nothing but; same kłopoty nothing but trouble; dostawać same złe stopnie get nothing but bad marks; mówić same kłamstwa/samą prawdę speak nothing but lies/the truth; podać same tylko najważniejsze fakty give nothing but the essentials.6. ( wyjątkowość) myself (yourself etc.); mszę odprawiał sam biskup the mass was celebrated by the bishop himself.7. ( przyczyna) mere, very; na samą myśl o tym przechodzi mnie dreszcz the very thought of it makes me shiver; od samego zapachu robi mi się niedobrze the mere smell makes me sick; wystarczy sam jej widok the mere l. very sight of her is enough.8. (= nawet) myself (yourself etc.); zaśpiewał to tak, że nawet sam mistrz lepiej by nie mógł he sang better than the master himself.9. ( wzmocnienie) myself (yourself etc.); sam z siebie without being asked; samo przez się by itself; to się rozumie samo przez się it goes without saying, this is obvious by itself; cel sam w sobie an end in itself; od samego początku from the very beginning; sam widzisz there you go; sam tak powiedział he said so himself; sam sobie jestem winien I can only blame myself; zobacz sam see for yourself; być pozostawionym samemu sobie be left high and dry, be left stranded; być sobie samemu panem be one's own master; dawać sobie samemu radę fend for o.s.; doświadczyć czegoś samemu experience sth at first hand; rumienić się/drżeć na samą myśl o czymś blush/tremble at the mere thought of sth; cyfry mówią same za siebie the figures speak for themselves; przychodzi mu to samo z siebie it comes natural to him; sama uroczystość zaczyna się o 9 the actual ceremony starts at 9 a.m.; tym razem przeszedłeś samego siebie you excelled l. surpassed yourself this time; zostawmy go samemu sobie let's leave him alone; kochaj mnie dla mnie samej love me for who I am.10. (= właśnie ten) the (this, that) very, same, identical; taki sam the same, identical; taki sam co do joty mirror reflection; jeden i ten sam one and the same; tak samo jak... just as...; tak samo jak wczoraj just as yesterday; tyle samo the same amount; tym samym thus, thereby; w ten sam sposób (zareagować, odpowiedzieć) in the same way, by the same token; kubek w kubek taki sam (jak) the spitting image (of); prawie taki sam jak... much the same as...; to jedna i ta sama osoba they're one and the same person; byłem chory i ona tak samo I was ill and so was she; jesteśmy w tym samym wieku we're of the same age; mam taką samą koszulkę I have an identical T-shirt; przyjedziemy tego samego dnia we'll arrive on the same day; to ten sam mężczyzna, który ci się ukłonił it's the same man who said hello to you; to to samo miejsce, w którym byliśmy w zeszłym roku it's the same place we visited last year; wracać tą samą drogą retrace one's steps; kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada it's a case of the biter bit.mi( sklep) supermarket, self-service store.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sam
См. также в других словарях:
racja — ż I, DCMs. racjacji; lm D. racjacji (racjacyj) 1. «słuszność poglądu, zdania, stanowiska, postępowania» Mieć rację. Przyznać komuś rację. ◊ pot. Święta racja «bezwzględna, całkowita słuszność» ◊ Racja! To racja! Co racja, to racja «słusznie,… … Słownik języka polskiego
podstawa — ż IV, CMs. podstawawie; lm D. podstawaaw 1. «rzecz, na której coś stoi, opiera się, wspiera się; w architekturze i sztuce: dolna część budowli, kolumny, pomnika, rzeźby itp. (np. fundament, cokół, postument)» Podstawa kamienna, marmurowa,… … Słownik języka polskiego
robić — 1. Mieć co robić «mieć dużo zajęć, obowiązków»: (...) odbiorców przesyłek i przekazów pocztowych jest bez liku – listonosze mają co robić. SN 14/01/1999. 2. Nic sobie nie robić, niewiele sobie robić z kogoś, z czegoś «lekceważyć kogoś, coś»:… … Słownik frazeologiczny
racja — 1. Racja bytu «sens istnienia»: (...) po odzyskaniu niepodległości podział na literaturę emigracyjną i krajową nie ma racji bytu, bo istnieje tylko jedna literatura polska. Polityka 23/2000. 2. Robić coś w imię wyższych racji «poświęcać jedne… … Słownik frazeologiczny
prawo — I. 1. Prawo dżungli, pięści «panowanie bezprawia, przemocy, władza silniejszego»: Zrozumiałem, że tu rządzi prawo dżungli. Silniejszy zwycięża, a wobec osiłka nie mam żadnych szans. J. Głębski, Kuracja. Nie mogąc opanować szerzącego się w kraju… … Słownik frazeologiczny
błąd — m IV, D. błędu, Ms. błędzie; lm M. błędy 1. «niezgodność z obowiązującymi regułami pisania, liczenia, wymowy itp.; odstępstwo od normy; pomyłka» Błąd ortograficzny, gramatyczny. Błąd zecerski. Błąd wymowy. Błąd w rachunku. Rysunek pełen błędów.… … Słownik języka polskiego
naskakiwać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk Ib, naskakiwaćkuję, naskakiwaćkuje {{/stl 8}}– naskoczyć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIa, naskakiwaćczę, naskakiwaćczy {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} skakać, uderzać, nacierać na kogoś… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
odwaga cywilna — {{/stl 13}}{{stl 7}} odwaga jawnego wypowiadania i manifestowania swoich poglądów, sądów bez względu na okoliczności; także: umiejętność przyznania się do popełnionego błędu : {{/stl 7}}{{stl 10}}Miał odwagę cywilną zarzucić kłamstwa sekretarzowi … Langenscheidt Polski wyjaśnień
z — I 1. «litera oznaczająca spółgłoskę z, wchodząca także w skład dwuznaków: rz, cz, sz, dz» ◊ Od a do z «od początku do końca; wszystko» 2. «spółgłoska przedniojęzykowo zębowa, szczelinowa, twarda, dźwięczna» II 1. «przyimek łączący się z… … Słownik języka polskiego
życie — 1. Bez życia «bez zapału, mało energicznie» 2. Brać, traktować życie lekko «być lekkomyślnym, postępować lekkomyślnie, beztrosko, niczym się nie przejmując»: Podziwiał jego odwagę brania życia lekko i nieodpowiedzialnie, jakby to było majowe… … Słownik frazeologiczny
gęba — 1. pot. (Biec, iść, pójść, lecieć, polecieć itp.) z gębą, z jęzorem, z pyskiem a) «natychmiast powiadomić kogoś o czymś; donieść, naplotkować» b) «iść do kogoś z wymówkami, z awanturą, z krzykiem»: Na drugi dzień Kisiel złapał mnie na ulicy i z… … Słownik frazeologiczny
